Joseph Mallord William Turner (1775-1851) – to wielkie nazwisko zna każdy wielbiciel malarstwa. Artysta, który wyprzedził swój czas, poeta światła, uważany za prekursora impresjonizmu. Czy coś łączyło go z Polską? Okazuje się, że tak! W National Galleries Scotland znalazłem wyjątkowe polonikum. Jest to ilustracja do poematu szkockiego poety Thomasa Campbella (1777-1844) „The Pleasures of Hope”, na której przedstawiona została scena, której bohaterem jest Tadeusz Kościuszko! Takie oto niezwykłe tajemnice skrywają zagraniczne muzea.
Campbell był wielkim przyjacielem Polaków, szczerze współczuł nam utraty niepodległości i tragedii powstania listopadowego. W swoim wierszu w niezwykle sugestywny sposób opisuje między innymi insurekcję kościuszkowską, obronę Warszawy i rzeź Pragi. Gdy zmarł, w podzięce za zasługi, jego trumnę Polacy posypali ziemią z grobu Tadeusza Kościuszki.
O księgo czasu, gdzie jest historia spisana,
Sarmatia upadła niewinna i nie opłakana!
Nie znalazła druha we wrogim sąsiedzie,
Siły w swych ramionach i litości w biedzie.
Wypadła z drętwej ręki jej strzaskana lanca,
Zamknęła jasne oko i przepadła szansa.
Nadzieja w tym sezonie pożegnała świat,
A Wolność krzyknęła – gdy Kościuszko padł!
Słońce wreszcie zaszło, lecz rzeź nie ustaje,
Mord straszliwy wstrząsać powietrzem się zdaje.
Na Pradze od ognia łuna bije duża
Krwią barwiona woda szemrze u podnóża.
Walka trwa – placówka ulega nareszcie.
Krzyki wywołują przerażenia dreszcze.
Gdy mury paląc się wokoło padają,
Tysiące beznadziejnie o litość wołają.
Winieta Turnera jest chyba zupełnie nieznana u nas! A szkoda! Natomiast co do wiersza, to na fragmenty jego tłumaczenia natrafiliłem w artykule zamieszczonym na jednym z blogów, do którego link załączam poniżej. Można tam znaleźć również więcej informacji o życiorysie Campbella i jego związkach z Polską i Polakami.
Źródła
www.wyklop.strefapsx.pl/thomas_campbell_o_polsce
Tłumaczenie wiersza: Kazimierz Gorczyca
